Chełmno to 20-tysięczne miasto położone w woj. Kujawsko-Pomorskim. Malowniczo położone na skarpie wiślanej, do dnia dzisiejszego zachowało wiele elementów średniowiecznego układu urbanistycznego. Szczególną uwagę turystów przyciąga perła architektury, czyli gotycko-renesansowy ratusz, dobrze zachowane mury obronne oraz sześć gotyckich kościołów.
Do najważniejszych zabytków należą:
Ratusz w Chełmnie – usytuowany na środku Rynku gotycko-renesansowy ratusz, z wysoką i niezwykle ozdobną attyką, jest chlubą miasta. Na jego zachodniej stronie zachował się tzw. pręt chełmiński (dł. 4,35 cm), podstawowy wzorzec miary w średniowiecznym Chełmnie, podzielony na mniejsze jednostki takie jak: stopy, łokcie i kroki. Obecnie w ratuszu mieści się siedziba Muzeum Ziemi Chełmińskiej.
Kościół farny w Chełmnie – zbudowany na przełomie XIII/XIV w. trzynawowy kościół gotycki, posiada prezbiterium, po którego obu stronach znajdują się ciekawe, pochodzące z XVII w. stalle. W nawie głównej zawieszona jest meluzyna, czyli świecznik w kształcie głowy jelenia, reagujący na zmianę wilgotności powietrza. Z tarasu widokowego wieży kościoła, turyści mogą podziwiać przepiękną panoramę Chełmna i okolic.
Kaplica Matki Bożej Bolesnej Chełmińskiej – znajduje się w nawie północnej kościoła farnego w Chełmnie. W 1649 r. przeniesiony został tutaj z Bramy Grudziądzkiej, cudowny obraz Matki Bożej Bolesnej, którego uroczysta koronacja odbyła się w dniu 22 maja 1754 r. Świętem szczególnym dla mieszkańców Chełmna i przybywających pielgrzymów jest obchodzony 2 lipca odpust parafialny.
Mury obronne, bramy wjazdowe i baszty – wzniesione na przełomie XIII/XIV w. mury obronne, otaczają prawie cały teren starego miasta (dł. 2270 m). Do chwili obecnej w dobrym stanie zachowały się dwie bramy wjazdowe: Grudziądzka i Merseburska oraz baszty: Prochowa, Panieńska i Dominikańska.
Brama Grudziądzka – pochodząca z XIV wieku główna brama wjazdowa do Chełmna. Miejsce związane z kultem Matki Bożej Bolesnej Chełmińskiej. We wnęce znajdującej się na wschodniej ścianie Bramki umieszczona jest Pieta, wierna replika pochodzącej z przełomu XVII/XVIII w. rzeźby, zniszczonej przez Niemców podczas II wojny światowej.
Kościół pofranciszkański w Chełmnie – w pobudowanej w XIV w. przez franciszkanów świątyni, cechą charakterystyczną jest smukła niczym minaret, ośmioboczna wieża dzwonniczą, dobudowana z boku korpusu świątyni tak, aby nie łamała reguły zakonnej zakazującej wznoszenia wież fasadowych. Potężne sklepienia naw kościoła pofranciszkańskiego, wyposażone zostały w imponujący, gwiaździsty i krzyżowy układ żeber.
Kościół podominikański – sprowadzeni do Chełmna po 1233 roku dominikanie, wznieśli świątynię, która na przestrzeni kilku wieków ulegała licznym przebudowom. Obecnie jest to kościół trójnawowy, o układzie bazylikowym, z imponującą fasadą ze schodkowym szczytem. W jego wnętrzu, do dnia dzisiejszego, zachowały się nieliczne elementy z bogatego niegdyś wystroju. Są to m.in.: ołtarz główny z XVIII w. z rokokowymi stallami oraz barokowa ambona i chrzcielnica.
Kościół Ducha Świętego – to kolejny kościół w Chełmnie zbudowany w stylu gotyckim (1280 – 1290). Usytuowany został w pobliżu murów obronnych, w południowo-zachodnim narożniku miasta. Cechą charakterystyczną świątyni jest wieża o pięciu nierównych kondygnacjach. Niestety, z dawnego wyposażenia kościoła nic nie pozostało. Uwagę turysty mogą natomiast przyciągnąć XVI – wieczne malowidła. Obecnie świątynią opiekują się rycerze Chorągwi Ziemi Chełmińskiej.
Zespół klasztorny – usytuowany w północno-zachodniej części Chełmna zespół klasztorny, w przeszłości był miejscem rezydencji rycerskiej oraz pobytu Krzyżaków. Obecnie zespół klasztorny użytkowany jest przez Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego a`Paulo. Na jego terenie znajdują się: kościół z bogatym, barokowym wystrojem wnętrza, wieża Mestwina, Brama Merseburska (obecnie kaplica Grobu Pańskiego), budynek dawnego konwentu oraz malowniczo położony na skraju skarpy ogród. Pod ołtarzem głównym kościoła św. Janów została pochowana Magdalena Mortęska, wyróżniająca się zdolnościami organizatorskimi i administratorskimi ksieni chełmińskich benedyktynek. Krypta jest udostępniona do zwiedzania.
Źródło: http://www.powiat-chelmno.pl/
